بیماری AIDS چیست؟
سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز یک بیماری مزمن و تهدیدکننده زندگی است که توسط ویروس HIV ایجاد میشود. این ویروس با آسیب رساندن به سیستم ایمنی، توانایی بدن برای مبارزه با عفونت و بیماری را مختل میکند. ایدز پیشرفتهترین مرحله HIV است. اما فقط به این دلیل که فرد HIV دارد به این معنی نیست که ایدز ایجاد میشود. HIV سلولهای CD4 را از بین میبرد. افراد بالغ سالم به طور معمول دارای تعداد 500 تا 1600 CD4 در هر میلیمتر مکعب خون هستند. فرد مبتلا به HIV که تعداد CD4 او کمتر از 200 باشد، مبتلا به بیماری AIDS است. با گذشت زمان، از آنجایی که سلولهای CD4 بیشتری از بین میرود، احتمال ابتلای بدن به انواع بیماریها و سرطانها بیشتر میشود (CD4 نوعی سلول ایمنی است).
علت ظهور بیماری AIDS چه بود؟
HIV گونهای از ویروسهاست که میتواند به شامپانزههای آفریقایی منتقل شود. دانشمندان گمان میکنند که ویروس نقص ایمنی میش (SIV)، زمانی که مردم گوشت شامپانزه حاوی این ویروس را مصرف کردند، از شامپانزهها به انسانها منتقل شده است.
زمانی که این ویروس وارد جمعیت انسانی شد، به چیزی که اکنون به عنوان HIV میشناسیم جهش یافت. این اتفاق احتمالا در دهه 1920 رخ داده و طی چندین دهه از فردی به فرد دیگر در سراسر آفریقا گسترش یافته است. در نهایت ویروس به سایر نقاط جهان مهاجرت کرد. دانشمندان برای اولین بار در سال 1959 اچآیوی را در نمونه خون انسان کشف کردند و با بیماری AIDS مواجه شدند. تصور میشود که اچآیوی از دهه 1970 در ایالات متحده وجود داشته است، اما تا دهه 1980 به آگاهی عمومی نرسید.
علائم بیماری AIDS کدام است؟
ویروس HIV در چند هفته اول پس از ابتلای فرد به سرعت تکثیر میشود. سیستم ایمنی فرد با تولید آنتیبادیها اقداماتی را برای پاسخ به عفونت انجام میدهد. در این مرحله، برخی از افراد در ابتدا هیچ علامتی ندارند اما بسیاری از مردم هم علائم را در ماه اول تجربه میکنند ولی متوجه نمیشوند که HIV باعث این علائم شده است. زیرا علائم مرحله اول که «مرحله حاد» نامیده میشود، بسیار شبیه علائم آنفولانزا یا سایر ویروسهای فصلی است، علائمی مثل:
- تب
- لرز
- تورم غدد لنفاوی
- دردهای عمومی
- جوشهای پوستی
- گلودرد
- سردرد
- حالت تهوع
- ناراحتی معده
از آنجایی که این علائم مشابه بیماریهای رایجی مانند آنفولانزا هستند، ممکن است فردی که این علائم را دارد فکر کند که نیازی به مراجعه به پزشک ندارد و حتی اگر چنین کند، پزشک ممکن است به آنفولانزا یا مونونوکلئوز مشکوک باشد و HIV را در نظر نگیرد. اما نکته مهم این است که چه علائمی داشته باشد چه نداشته باشد، در این دوره بار ویروسی او بسیار زیاد است. بار ویروسی، مقدار HIV است که در جریان خون یافت می شود و بار ویروسی بالا به این معنی است که HIV میتواند به راحتی در این مدت به شخص دیگری منتقل شود.
راههای انتقال ویروس HIV
HIV از طریق مایعات بدن منتقل میشود؛ یعنی خون، منی، مایعات واژن و رکتوم و نیز شیر مادر. ویروس در هوا یا آب یا از طریق تماس اتفاقی منتقل نمیشود. توجه به این نکته مهم است که اگر فردی که مبتلا به HIV است تحت درمان باشد و بار ویروسی دائما غیرقابل شناسایی داشته باشد، انتقال ویروس به فرد دیگر عملا غیرممکن است.
راهکارهای موجود درمانی برای بیماری AIDS چیست؟
از آنجایی که اچآیوی خود را وارد DNA سلولها میکند یک وضعیت مادامالعمر است و در حال حاضر هیچ دارویی وجود ندارد که این ویروس را از بدن حذف کند. با این حال، با مراقبتهای پزشکی، از جمله درمانی به نام درمان ضد رتروویروسی، می توان HIV را مدیریت کرد و سالها با این ویروس زندگی کرد. بسیاری از داروهای ضد رتروویروسی برای درمان HIV تایید شدهاند. آنها برای جلوگیری از تولید مثل HIV به سیستم ایمنی کمک میکنند تا به عفونت پاسخ دهد. این امر به کاهش خطر ابتلا به عوارض مرتبط با HIV و همچنین انتقال بیماری AIDS به دیگران کمک میکند.
پیامدهای عدم درمان و اقدامات لازم برای بیماری AIDS
بدون درمان فرد مبتلا به HIV به یک بیماری جدی به نام سندرم نقص ایمنی اکتسابی، معروف به ایدز مبتلا میشود. در آن مرحله، سیستم ایمنی ضعیفتر از آن است که بتواند با موفقیت در برابر سایر بیماریها، عفونتها و شرایط واکنش نشان دهد. بدون درمان امید به زندگی در مرحله پایانی بیماری AIDS حدود 3 سال است. در حالی که با درمان ضد رتروویروسی، اچآیوی را میتوان به خوبی مدیریت کرد و امید به زندگی میتواند تقریبا مشابه فردی باشد که به HIV مبتلا نشده است.
منابع و مراجع اصلی
https://www.healthline.com/health/hiv-aids
https://www.hiv.gov/hiv-basics/overview/about-hiv-and-aids/what-are-hiv-and-aids
https://en.wikipedia.org/wiki/HIV/AIDS