دلایل ایجاد شوره سر چیست و چه کسانی به آن دچار می‌شوند؟
شوره سر همان سلول‌های مرده پوست سر است که به شکل ذرات ریز سفید، بین موها یا روی شانه دیده می‌شود. شوره سر عوارض و ضرری ندارد فقط گاهی ممکن است فرد احساس خارش کند. بروز شوره سن خاصی ندارد ولی در سنین جوانی و میان‌سالی، افراد بیشتر با آن مواجه می‌شوند. آنچه مشخص است هیچ کسی از تصویر نامرتب و به ظاهر کثیف که شوره سر برایش به وجود می‌آورد، خوشش نمی‌آید. دلایل ایجاد شوره سر مختلف هستند و به همین علت برای رفع آن ابتدا باید علت مرتبط را پیدا کرد. همچنین میزان شدت و نوع شوره (چرب یا خشک) هم در تعیین روش درمان موثر است.
عوامل موثر در شدت وضعیت شوره
شستشوی منظم و شانه زدن باعث می‌شود حجم شوره‌ها کمتر به چشم آید اما در شدت آن تاثیر ندارد. عوامل موثر در شدت شوره شامل: مواد آرایشی بهداشتی مصرفی، وضعیت سلامتی، میزان استرس، سن و آب هوا هستند.
انواع شوره
شوره به دونوع خشک و چرب ممکن است ظاهر شود. شوره خشک شایع‌تر، و معمولاً ریزتر و سفیدرنگ است و از خشکی پوست بوجود می‌آید. همین خشکی پوست که باعث احساس خارش است می‌تواند به علت تغییر دمای هوا یا شستشو با آب داغ اتفاق بیافتد. اما دقت کنید برای شوره خشک و حس خارش همراه آن حتماً به دکتر مراجعه کنید، شاید دلایل ایجاد شوره سر شما بیماری پوستی دیگری باشد.
استفاده از شامپوی مرطوب کننده مناسب برای شستشو، یا روغن نارگیل برای ماساژ سر برای جلوگیری از خشکی پوست و به دنبال آن بروز شوره خشک موثر است.
اگر ترشح غدد چربی پوست سر بیش از حد طبیعی باشد، پوست سر چرب شده و موجب بروز شوره چرب می‌شود. در این نوع پوسته ها درشت‌تر و به خاطر چرب بودن زردرنگ هستند.
دلایل ایجاد شوره سر
پزشکان هنوز دلیل واحد و مشخصی برای شوره سر شناسایی نکرده‌اند اما این عوامل را موثر بر آن می‌دانند:
اختلالات هورمونی: این عامل در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود.
درماتیت یا اگزمای سبورئیک: در این بیماری شاهد پوست چرب و قرمز همراه با پوسته‌های سفید و زرد در نواحی مختلف(نه فقط سر) که دارای مو است، هستیم.
وضعیت سلامتی: بیماری‌های عصبی مثل صرع و پارکینسون، افسردگی، اختلال وزن یا اشتها، سکته قلبی یا مغزی، یا مصرف مشروبات الکلی
مالاسزیا: مالاسزیا نوعی قارچ پوستی است که غذایش چربی پوست است. این قارچ با توجه به شرایط خاص در برخی افراد که بیماری خاصی دارند، باعث شوره می‌شود.
مواد آرایشی بهداشتی نامناسب: انتخاب شامپو یا هر ماده آرایشی بهداشتی مربوط به مو باید با دقت به نوع و ویژگی‌های موی فرد انجام شود تا موجب تحریک و حساسیت یا شوره نشود.
شانه نکردن: شانه زدن مرتب و آرام(که به پوست آسیب نرسد) به ایجاد جریان خون مناسب زیر پوست و همچنین جلوگیری از جمع شدن سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند.
مخمرهای پوست: افزایش میزان مخمرهای پوست که معمولاً بر اثر کاهش تابش خورشید(در فصل سرما یا نوع پوشش) اتفاق می‌افتد موجب بروز شوره سر می‌شود.
خشکی پوست: دمای هوا، شستشوی نامناسب و تغذیه در این مورد تاثیرگذارند.
عدم سلامت پوست: بیماری‌ها و عارضه‌های پوستی یا عفونت‌های قارچی می‌توانند دلیل بروز یا شدت شوره باشند مثل؛ اگزما و پسوریازیس
تغذیه: کمبود مواد مغذی چون امگا 6، روی و ویتامین‌های گروهB، در بروز شوره سر تاثیرگذارند.
راهکارهای درمان شوره سر
پزشک بسته به نوع و شدت شوره راهکار و روش درمان مناسب آن را انتخاب می‌کند:
تغییر در سبک زندگی، مراقبت‌های خانگی، تجویز دارو یا شامپوی مخصوص
تغییر در سبک زندگی بسته به سبک زندگی افراد متفاوت است؛ مثلاً کنترل استرس، توصیه به مرتب شانه زدن موها، عدم استفاده از محصولات شیمیایی مثل رنگ مو، و شستشوی درست و منظم مو و پوست سر از این گونه توصیه‌ها است.
شامپوی مخصوص: پزشک با معاینه سر و تشخیش نوع و دلایل ایجاد شوره سر، نوع شامپو و روش استفاده(مقطعی یا ادامه‌دار) از آن را برای فرد تجویز می‌کند:
- شامپوهای حاوی سلنیوم سولفاید یا کلیمبازول دردرمان موارد خفیف خارش و پوسته شدن موثر هستند. این شامپوها میزان ترشح چربی را نیز کاهش می‌دهد.
- پریتیون موجود در برخی شامپوها موجب کاهش رشد مخمرها می‌شود.
- شامپوهای حاوی قطران زغال سنگ Coal Tar(نوعی ضد قارچ طبیعی) از تولید مازاد سلول‌های پوستی جلوگیری می‌کند اما استفاده طولانی مدت آن توصیه نمی‌شود.
- نوع دیگری از شامپو، شامپوهای فاقد سورفاکتانت است که ممکن است بسته به نظر پزشک برای انواع شوره در کنار شامپو یا داروهای دیگر تجویز شود.
موارد ضروری مراجعه به پزشک برای درمان شوره سر
بدون توجه به دلایل ایجاد شوره سر که در بالا گفته شد، اگر شاهد هر یک از موارد زیر بودید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
- شوره سر مداوم همراه با خارش شدید
- حساسیت و قرمزی و التهاب(علائم وجود عفونت)
- علائم حاد که نشان از بیماری‌های پوستی است مثل اگزما و …
لازم به ذکر است شوره سر در دو ماه اول تولد نوزادان طبیعی است و با شستشوی مناسب و منظم از میان می‌رود. اما در هنگام بروز علائم زیر نیاز به مراجعه به پزشک دارد:
- ترک ترک شدن پوست
- نشانه‌های وجود عفونت
- قرمزی و خونریزی و تورم
- پخش شدن علائم در نقاط دیگر بدن
برای مشاهده شامپوها برروی شامپو ضد شوره کلیک نمایید.
منابع و مراجع اصلی
https://www.saalmann-medical.de/uv-phototherapy/saalux-dandruff-solvent/?L=1
https://en.wikipedia.org/wiki/Dandruff
https://myloview.com/sticker-seborrhea-skin-and-hair-dandruff-seborrheic-dermatitis-eczema-no-90BB7AA